Dowladda Kenya ayaa mar kale adkeysay taageeradeeda buuxda ee madax-bannaanida, midnimada dhuleed, iyo madaxbannaanida siyaasadeed ee Soomaaliya, iyada oo si gaar ah u muujisay xoojinta xiriirka laba geesoodka ah ee labada dal oo ku saleysan taariikh wadaag iyo kalsooni la isla qabo.
War-saxaafadeed ka soo baxay Wasaaradda Arrimaha Dibadda iyo Soomaalida Dibadda ee Kenya ayaa lagu yiri, “Kenya waxa ay si cad u aqoonsan tahay Dowladda Federaalka Soomaaliya ee fadhigeedu yahay Muqdisho, taasoo ah hay’adda kaliya ee sharciyeysan ee mas’uulka ka ah maamulka arrimaha dalka Soomaaliya, oo ay ku jiraan kuwa la xiriira gobolladeeda.”
Kenya ayaa sheegtay in mowqifkeedu ku saleysan yahay dhowrista mabaa’diida caalamiga ah ee ku xusan Xeerka Qaramada Midoobay, Axdiga Ururka Midowga Afrika, iyo Heshiisyada iyo Xeerarka Bulshada Bariga Afrika — kuwaas oo dhiirrigeliya faragelin la’aanta iyo xallinta khilaafaadka si nabadeed.
“Xiriirka taariikhiga ah ee u dhexeeya Kenya iyo Soomaaliya waxa uu ku saleysan yahay xiriir qoto dheer oo taariikhi ah, dhaxal dhaqameed la wadaago, iyo xigaalnimo sii jirta,” ayuu yiri war-saxaafadeedka, isaga oo intaa ku daray in saldhigyadan ay weli hagaan himilooyinka labada dal ee ku aaddan “nabad, amni, iyo horumar waara oo gobolka ah.”
Kenya waxay sidoo kale sheegtay in ay Soomaaliya u aragto “xulafo istiraatiiji ah” oo ay la wadaagto yoolalkaas, waxayna markale caddeysay sida uga go’an tahay xoojinta xiriirka laba geesoodka ah ee ku dhisan “kalsooni, ixtiraam madax-bannaani, iyo ilaalinta midnimada dhuleed.”
Iyadoo Soomaaliya sii waddo dadaalladeeda ku aaddan dhismaha dowladnimada iyo horumarinta hay’adaha, Kenya waxay sheegtay inay diyaar u tahay inay taageerto geeddi-socodkaas “iyadoo loo marayo wadahadal joogto ah, iskaashi goboleed oo sii xoogeysanaya, iyo xiriirro iskaashi oo labada dhinacba dan u ah.”
Kenya ayaa sidoo kale sheegtay inay sii wadi doonto xiriirka ay la leedahay dowlad-goboleedyada Jubbaland iyo Somaliland, isla markaana — iyadoo la kaashaneysa Dowladda Federaalka Soomaaliya — ay kala shaqeyn doonto sidii loo dhisi lahaa xiriir iyo joogitaan diblomaasiyadeed “sida waqtiyada la isku raaco.”
Dowladda Kenya ayaa intaa ku dartay in ujeeddada arrintani tahay “in la taageero iskaashiga amniga iyo danaha ganacsi — iyadoo la ilaalinayo mabaa’diida ixtiraamka labada dhinac iyo deris wanaagga.”
Bayaanka Kenya ayaa yimid iyadoo ay sii kordhayaan xiisadaha ka taagan gobolka ee la xiriira Jubbaland iyo Somaliland.
Jubaland, oo ah dowlad-goboleed ka tirsan Soomaaliya kuna taalla koonfurta dalka, ayaa dhowr jeer gashay khilaafyo siyaasadeed oo la xiriira dowladda dhexe, gaar ahaan kadib markii mar kale dib loo doortay Axmed Madoobe inuu noqdo madaxweynaha maamulkaas.
Kenya ayaa horey loogu arkay inay xiriir dhow la leedahay hoggaanka Jubaland, taasoo sababtay khilaaf diblomaasiyadeed oo kala dhexeeyay Muqdisho. Xiisadda Jubaland ayaa muujisay caqabadaha weli ka taagan habka federaalka, madax-bannaanida gobollada, iyo sida awoodda loo qaybiyo gudaha nidaamka maamul ee dalka.
Warka dowladda Kenya ayaa imanaya ayada oo maanta uu Nairobi booqasho ku tegay madaxweynaha Somaliland Cabdiraxmaan Cirro, oo doonaya inuu xariga ka jaro dhismaha cusub ee xafiiska Somaliland ee Nairobi.
