Dhagaysiga dacwadda Soomaaliya iyo Kenya ee maxkamadda Hague ayaa lasoo gabagabeeyey maalintii labaad oo ay hadalkooda sii wateen qareennada u doodaya Soomaaliya.
Guddoomiyaha Maxkamadda Joan E. Donoghue ayaa ka hor intii aysan dhagaysiga soo xirin shaacisay inay Kenya warqad usoo qortay maxkamadda ICJ, taasi oo laga doodayo. Waxayna intaas ku dartay in isbeddel ku iman karo jadwalka dhagaysiga ee maxkamadda. Soomaaliya ayaa waqti la siin doonaa jeedinta ugu danbeysa, halka Maxkamadda go’aan ka gaari doonto qoraalka ka yimid Kenya.
Qareen ka mida Maxkamadda ICJ oo lagu magacaabo Bennouna aya Soomaaliya su’aal ka weydiiyey dood ku saabsan xuduudka Badda ee Kenya iyo Tanzania iyo heshiis jiray sanadkii 1927 oo qareenada Soomaalida ay soo bandhigeen.
Labada qareen ee Mr. Paul Reichler iyo Mr. Edward Craven ayaa maanta hadlay ayaa soo bandhigay mowqfika Soomaaliya ee ku aaddan sida ay tahay in loo xadeeyo xuduudda badda ee Soomaaliya iyo Kenya.
Qareenka hore ayaa sheegay inay Soomaaliya mowqifkeeda tahay in xadaynta lagu saleeyo laynka tooska ah ee ku astaysayn xuduudda badda. Qareenada Soomaaliya waxay sheegeen in xadaynta badda ee noocaas ah loo adeegsaday xukunnadii hore ee maxkamaddu go’aamisay ee ku aaddan badaha waddamo uu muran ka dhexeeyey sida Bangladesh iyo Myanmar oo kale.
Qareennada Soomaaliya waxay sheegeen in xariiqa tooska ah uu si caddaalad ah badda ugu kala qaybinayo Soomaaliya iyo Kenya. Waxay gaashaanka ku dhufteen in xuduuddu ay ku salaysnaato loolka oo ah mowqfika Kenya. Qareenada waxay sheegeen in loolka ay Kenya ku salaynayso dooddeeda aanay jirin meel laga isticmaalo, islamarkaana uu xaqdarro ku yahay Soomaaliya.
Qareenadu waxay ku eedeeyeen Kenya inay dacwaddeeda ku salaynayso qaynuuno aan ahayn kuwa caalamiga ah.
Qareenada Soomaaliya ayaa sidoo kale ka hadlay tallaabooyinka ay Kenya qaadday marka ya noqoto dhulka la isku hayo. Qareenada Soomaaliya u doodaya waxay sheegeen in Kenya ay ku xadgudubtay madax bannaandida dhulka Soomaaliya.
Qareenada waxay kale oo ay sheegeen in Kenya ay qiratay inay bixisay shati la siiyey ugu yaraan shan shirkadood oo shidaal ka baaray dhulka ay sheeganayso Soomaaliya. Waxay Qareenadu intaas ku dareen in weliba ceel laga qoday dhulka ay Soomaaliya sheeganayso.
Waxay qareenada ugu baaqeen Kenya inay joojiso, islamarkaana waxba kama jiraan kasoo qaaddo shatiyada ay siisay shirkadahaas. Waxay sheegeen in Soomaaliya oo doonayso niyad wanaagsan derisnimo aysan doonayn inay Kenya mag dhow ka siiso xadgudubyada ay samaysay.
Waxayse qareenadu sheegeen inay Soomaaliya doonayso saddex arrimood oo kala ah:
1- In maxkamadda caalamiga ah ay si cad u xaqijiso xaqa ay Soomaaliya u leedahay dhul badeedkaas
2- Inay diiwaan-geliso xadgudubyada ay Kenya samaysay,
3- Iyo in la joojiyo tallaabooyinka Kenya.
